7 نتیجه برای گندم
مهدی صدروی،
جلد 3، شماره 1 - ( 12-1392 )
چکیده
صدروی م. 1392. مدل پیش‌آگاهی زنگ زرد گندم. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 3(1): 74-62.
زنگ زرد مهمترین بیماری گندم در ایران است. هاگ‌های هوازاد قارچ عامل بیماری منبع اولیه آلودگی هستند. دما، رطوبت، شدت و جهت وزش باد، واکنش ارقام تحت کشت به بیماری، وجود بوته‌های گندم در تابستان، زمان کاشت گندم
و وضعیت تغذیه گیاه در هر منطقه نیز عوامل موثر در شیوع بیماری هستند. در مدل پیش‌آگاهی بیماری، بر اساس ردیابی بیماری و شدت آن در طی سال، بررسی عوامل آب‌وهوایی موثر بر بیماری، واکنش ارقام تحت کشت در منطقه و مرحله رشد گیاه به هنگام بروز بیماری، زمان مناسب سمپاشی و تعداد دفعات آن تعیین میشود. اهمیت بیماری در ایران و جهان،
نشانه‌های آن، عامل بیماری، عوامل موثر در شیوع بیماری، مدل پیش‌آگاهی و مراحل اجرایی آن و سموم مناسب برای مبارزه با بیماری شرح داده شده‌اند.
سید طه دادرضائی، محمد ترابی،
جلد 5، شماره 2 - ( 6-1395 )
چکیده
دادرضائی س. ط. و ترابی م. 1395. روش مدیریت زنگهای گندم. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 5(2):89-81.
گندم مهمترین محصول زراعی جهان است و زنگ‌ها بیشترین خسارت را در طول تاریخ به گندم وارد کرده‌اند. روش‌های زیادی برای مبارزه با این بیماریها وجود دارد که از این میان استفاده از ارقام مقاوم مؤثرترین و اقتصادی‌ترین روش است. زنگ‌ها دارای تنوع بیماری‌زایی و قدرت تکاملی بسیار بالایی هستند. از طرف دیگر مهاجرت و موتاسیون باعث ظهور و پیدایش نژادهای غیربومی و جدید زنگ در یک منطقه میشوند که در نتیجه آن پاتوتیپ‌هایی با ساختار بیماری‌زایی جدید که گاهی توانایی بیماری‌زایی روی ژن‌های مقاومت موجود در ارقام مقاوم تجارتی را دارند بروز کرده و باعث ایجاد بیماری در ارقام مقاوم و شیوع بیماری در مزارع گندم میشوند. توسعه روش‌های مؤثر و پایدار مدیریت این بیماریها بستگی به دانش ما از عامل بیماری در کشور دارد. این مقاله ضمن معرفی زنگهای مهم گندم و شرح عوامل مؤثر در شیوع آنها، راهکارهای مدیریت زنگ‌ها در کشور را پیشنهاد داده است.
سپیده فکری کهن، رضا مستوفی زاده قلمفرسا،
جلد 8، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
فکری کهن س و مستوفی‌زاده قلمفرسا ر (1398) مدیریت تلفیقی بیماری‌های ناشی از قارچ‌های گندمیان‌زی. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(2):69-58. DOI: 10.2982/PPS.8.2.58
گندم یکی از مهمترین گیاهان زراعی است که به طور گسترده در ایران و جهان برای غذای انسان و دام کشت میشود. این محصول توسط عوامل مختلفی از جمله قارچها مورد حمله قرار می‌گیرد. قارچ‌های گندمیان‌زی بیمارگران مهمی هستند که در گندم پوسیدگی ریشه و طوقه، لکه برگی و نقطه سیاه ایجاد می‌کنند. روش‌هایی با کارایی زیاد و ایمن برای انسان و محیط زیست برای مبارزه با آنها به کار گرفته شده است. از آن‌جا که فعالیت این قارچها به عواملی مانند دما، اسیدیته، رطوبت و مواد غذایی موجود در خاک بستگی دارد، انجام درست عملیات زراعی قبل از کاشت و آبیاری و کوددهی مناسب، در مهار این عوامل بسیار مؤثر خواهد بود. از طرف دیگر انواعی از گونه‌های Trichoderma و قارچ‌ریشه‌های آربوسکولی و برخی باکتری‌ها به روش‌هایی مانند تولید بیوفیلم، افزایش رشد گیاه و تولید آنزیم بیماری را مهار می‌کنند. به طور کلی مبارزه تلفیقی با استفاده از چند روش به طور هم‌زمان بهترین نتیجه را می‌دهد.
لاله ابراهیمی، زهرا تنهامعافی، حسین کربلایی خیاوی، قربان دیده باز مغانلو، یحیی آذرمی، رئوف زمانی،
جلد 8، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
ابراهیمی ل، تنهامعافی ز، کربلایی خیاوی ح، دیده باز ق، آذرمی ی و زمانی ر (1398) پراکنش و تراکم جمعیت نماتد سیستی غلات در استان اردبیل. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(2): 15-9. DOI: 10.2982/PPS.8.2.9
مقدمه: نماتدهای سیستی، گونه های Heterodera از نماتدهای مهم انگل غلات هستند. نماتدهای سیستی، گونه های Globodera ، نیز از خطرناکترین آفتهای سیبزمینی در جهان هستند. پایش مداوم این نماتدها برای پیشگیری از بروز خسارت آنها ضروری است. این پژوهش برای تعیین پراکنش و تراکم این نماتدها در استان اردبیل در شمال غربی ایران، که در آن سیبزمینی در تناوب با غلات کشت میشود، انجام شد. مواد و روشها: یکصدودو نمونه خاک مزرعه های سیبزمینی حومه شهر‌های اردبیل، نیر و نمین در سال اول و 116 نمونه خاک مزرعه هایی که در تناوب با سیبزمینی زیرکشت گندم بودند، در سال دوم جمع آوری شدند. نمونه‌ها به آزمایشگاه منتقل و از نظر وجود نماتدهای سیستی پژوهش شدند. پس از جداسازی سیست‌ها، شناسایی گونه براساس مشخصات مرفولوژی و مرفومتری سیست و لاروها انجام گردید. یافته‌ها: پژوهش نمونه‌های جمع‌آوری شده در هر دو سال نشان دهنده وجود نماتد سیستی غلات در بعضی نمونه ها بود، ولی نماتدهای سیستی سیبزمینی در هیچ یک از نمونه‌ها مشاهد نگردیدند. جمع‌بندی داده‌های ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی سیست‌های غلات جداسازی شده و مقایسه آنها با کلیدهای معتبرشناسایی، منجر به تشخیص گونه Heterodera filipjevi گردید. میانگین سیست‌های دارای تخم و لارو در خاک‌های نمونه‌برداری شده در سال اول 76/0 و در سال دوم 11/0 در 100 گرم خاک بود. مزرعه های گندم حومه اردبیل بیشترین و مزرعه های حومه نیر کمترین درصد آلودگی به نماتد سیستی غلات داشتند. نتیجهگیری: یافته های این پژوهش نشان دهنده آلودگی بعضی مزرعه های گندم استان به نماتد H. filipjevi و عدم آلودگی مزرعه های سیب زمینی به نماتدهای سیستی بود.
فریبا قادری،
جلد 9، شماره 2 - ( 6-1399 )
چکیده
قادری ف (1399) بیماری لکه سفید سنبله گندم. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 9(2): 118-108. DOI:10.2982/PPS.9.2.108.
لکه سفید سنبله، ناشی از قارچ Parastagonospora nodorum یک بیماری مهم گندم نان و دوروم است. این بیماری باعث کاهش کمیت و کیفیت محصول میشود. تاریخچه بیماری، ریخت شناسی بیمارگر و روش مدیریت بیماری شامل تناوب، شخم، جمع‌آوری بقایای بوته‌های بیمار پس از برداشت، از بین بردن علف‌های هرز، کشت بذر سالم یا ضدعفونی بذر با یک قارچ‌کش‌های جذبی و کشت رقم مقاوم شرح داده شده‌اند.
بهرام شریف نبی، رضا راغبی، فریبا قادری،
جلد 10، شماره 1 - ( 12-1399 )
چکیده
شریف‌نبی ب، راغبی ر، قادری ف (1399) سیاهکهای گیاهان تیره Poaceae در استانهای مرکزی و لرستان ایران. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 10(1): 63 -42.
Doi: 10.2982/PPS.10.1.42.
مقدمه: گیاهان تیره Poaceae مانند ذرت، گندم، جو، سورگوم، انواع یولاف و ارزن بخش مهمی اززیستبومهای کشاورزی هستند. سیاهکها از مهمترین بیماری‌های قارچی این گیاهان هستند که اغلب باعث خسارت اقتصادی و از بین رفتن بخشی یا تمام محصول آنها میشوند. مواد و روشها: نمونه‌برداری از گیاهان تیره Poaceae آلوده به سیاهک در مزرعهها و مراتع استانهای مرکزی و لرستان انجام شد. ویژگی‌های ریخت‌شناسی و نحوه جوانه‌زنی تلیوسپور این قارچها با میکروسکوپهای نوری زمینهروشن و فلورسنت مطالعه و با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی شدند. رابطه فیلوژنتیکی این قارچها با سایر سیاهکها بر اساس توالییابی ناحیهITS-rDNA نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: با توجه به نوع میزبان، خصوصیات ریخت‌شناسی و نحوه جوانه‌زنی تلیوسپور 12 گونه U. maydis، U. hordei ،U. turcomanica ،U. avenae ، U.nuda ،U. bromivora، U. cynodontis ، U. tritici،Tilletia laevis، Tilletia controversa، Sporisorium reilianum وSporisorium cruentum تشخیص داده شدند. مشخصات ریخت‌شناسی و رابطه فیلوژنتیکی این قارچها با سایر سیاهکها شرح داده شده است. نتیجهگیری: سیاهکهای گیاهان تیره Poaceae در استانهای مرکزی و لرستان شامل هشت گونه از جنس Ustilago، دو گونه از جنس Sporisorium و دو گونه از جنس Tilletia هستند.
مصطفی نصیری، محمد مهدی فقیهی،
جلد 11، شماره 2 - ( 6-1401 )
چکیده
نصیری م، فقیهی م م (1401) بیماری موزاییک باکتریایی گندم. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 11(2): 111-103. Doi: 10.2982/PPS.11.2.103
بیماری موزاییک باکتریایی، توسط باکتری گرم مثبت Clavibacter tessellarius ایجاد میشود. از نشانه ها مهم این بیماری، موزاییک، لکه‌های سبز و رنگ پریده کوچک در سطح برگ می‌باشد که با نشانه های کمبود عناصر غذایی و برخی بیماری‌های ویروسی شباهت زیادی دارد و تشخیص آن را مشکل می‌کند. بیماری موزاییک باکتریایی، تاکنون در مزارع گندم از چندین استان در کشور گزارش شده و به نظر می‌رسد در سایر نواحی کشت گندم نیز وجود داشته باشد. با توجه به بذرزاد بودن این بیمارگر، تهیه بذر سالم و گواهی شده مهمترین راهکار مدیریت این بیماری است. به منظور آشنایی بیشتر با این بیماری، جنبه‌های مختلف آن شامل تاریخچه، نشانه ها و روش شناسایی بیمارگر، زیست‌شناسی، دامنه میزبانی و مدیریت این بیماری در این مقاله شرح داده شده‌اند.
