مهدی صدروی،
جلد 1، شماره 1 - ( 12-1390 )
چکیده
صدروی،
م. 1390. نقش قارچهای میکوریز آربوسکولار در مدیریت بیماریهای گیاهی. دانش بیماریشناسی گیاهی 1(1) : 13-1.
قارچهای میکوریز آربوسکولار، همزیست ریشه 80% گیاهان، از جمله اغلب گیاهان زراعی و درختان میوه هستند. آنها ضمن استقرار درون بافت ریشه و تولید آربوسکول درون سلولهای پوست داخلی آن، شبکه ظریف
ریسههای خارج ریشهای نیز تولید میکنند. این قارچها با افزایش جذب آب و عناصر غذایی برای گیاهان، تغییر در مواد شیمیایی بافتهای گیاهی، رقابت با بیمارگرها برای محل استقرار و مواد غذایی، تغییر در ساختار ریشه، کاستن از تنشهای محیطی و افزایش جمعیت باکتریهای مفید خاک به مدیریت بیماریهای قارچی، شبه قارچی، نماتدی، باکتریایی، فیتوپلاسمایی و فیزیولوژیک گیاهان کمک مینمایند. جمعآوری، شناسایی، خالص سازی ، تکثیر و تلقیح این قارچها به گیاهان میتواند مصرف کودها و سموم شیمیایی را کاهش دهد.
سعید تابعین، سیدعلیاکبر بهجتنیا،
جلد 3، شماره 2 - ( 6-1393 )
چکیده
در گیاهان آلوده به ویروسهای دیانایدار، بهطور معمول علاوه بر دیانای ژنومی، انواع مختلفی از
نسخههای دیانای کوچکتر از ژنوم نیز حضور دارند که از ژنوم ویروس مشتق شده و یا دارای توالیهای غیر از ژنوم ویروس هستند. بعضی از این دیانایها که اثر قابل توجهی بر چرخهی ویروس و نیز بروز و پیشرفت بیماری و نشانهها ندارند، را دیانایهای ناقص میگویند. تعداد دیگری از آنها که سبب کاهش تجمع دیانای ژنومی ویروس و در نتیجه کاهش نشانهها و بهبودی میگردند، دیانایهای ناقص مداخلهگر نامیده شدهاند. تعدادی از آن-ها نیز القاکنندهی نشانههای بیماری هستند که تحت عنوان دیانایهای ستلایت شناخته میشوند. تمام این اجزا برای همانندسازی، کپسیدپوشی و حرکت در گیاه به ویروس اصلی وابسته هستند. دیانایهای ستلایت هرچند که فاقد همانندی مشخصی با ژنوم ویروس هستند اما مسئول القای نشانههای بیماری هستند. در حالیکه دیاناهای ناقص و ناقص مداخلهگر همانندی زیادی با ژنوم ویروس دارند، تنها دیانایهای ناقص مداخلهگر توانایی دخالت در فرآیندهای تکثیر، بروز و توسعهی نشانههای بیماری را دارا هستند. در این مقاله انواع و خصوصیات این قبیل
دیانایها و نحوه انتقال آنها شرح داده شده است.
کیوان کریمی، مهدی ارزنلو، فریبا میرابی،
جلد 4، شماره 1 - ( 12-1393 )
چکیده
کریمی ک.، ارزنلو م. و میرابی
ف. 1393. بیماری اسکالد جو. دانش بیماریشناسی گیاهی 4(1):12-1.
جو یکی از غلات پرمصرف در جهان به شمار میرود. بیماری سوختگی برگ یا اسکالد ناشی از قارچ Rhynchosporium commune یکی از مخربترین بیماریهای این گیاه به شمار میرود که در شرایط مساعد میزان خسارت آن میتواند به 40 درصد محصول برسد. آلودگی اولیه از هاگهای آزاد شده از بقایای بوتههای بیمار سال زراعی قبل پدید میآید. آلودگی ثانویه نیز از طریق پراکنده شدن زادمایه بیمارگر توسط باران و باد صورت میگیرد. جمعیت بیمارگر با وجود عدم شناسایی شکل جنسی، از تنوع ژنتیکی بالایی برخوردار است، که به سازوکارهای جریان ژنی، چرخه شبهجنسی و نوترکیبی میتوزی نسبت داده شده است. مدیریت بیماری با روشهای زراعی، شیمیایی و ارقام مقاوم عملی است. در این مقاله نشانههای بیماری، آرایهبندی و چرخه زندگی عامل بیماری و روش مدیریت بیماری شرح داده شده است.
امیر رمضانی، صفرعلی مهدیان،
جلد 5، شماره 1 - ( 12-1394 )
چکیده
رمضانی ا. و مهدیان ص. ع. 1394. مهار زیستی بیماریهای پس از برداشت مرکبات. دانش بیماریشناسی گیاهی 5(1): 25-14.
پوسیدگی پس از برداشت میوه مرکبات مهمترین عامل کاهش عمر این محصولات و از بیماریهای مهم اقتصادی آنها در نواحی تولید مرکبات دنیا است. قارچهای بیمارگر، کپکهای سبز و آبی به اسامی Penicillium digitatum و Penicillium italicum هستند، که معمولا با استفاده از قارچکشهای شیمیایی مدیریت میشوند. با توجه به اینکه مصرف سموم شیمیایی ضمن داشتن خطرهای سوء محیط زیستی، سبب بروز جدایههای مقاوم در بیمارگرها نیز میشوند، مبارزه زیستی از طریق کاربرد قارچها و باکتریهای متعارض بهعنوان روش جایگزین مصرف قارچکشها مطرح شده است. در این خصوص، کارآیی قارچهایی نظیر Candida guilliermondii، Pichia guilliermondi، Candida saitoan، Aureobasidium pullulans، Muscodor albus و باکتریهای Pseudomonas fluorescens، Bacillus subtilis و Pantoea agglomerans در مهار کپکهای سبز و آبی مرکبات مثبت گزارششده است. بنابراین میتوان کاربرد آنها را برای مبارزه با این بیماریها پیشنهاد کرد.
یلدا واصبی، سعید برون، محمد مهدی فقیهی،
جلد 6، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
واصبی ی. برون س. و فقیهی م. م. 1396. عوامل بیماریزای مشترک گیاه و انسان. دانش بیماریشناسی گیاهی 6(2): 88-78.
بعضی بیمارگرهای گیاهان تهدیدی جدی برای سلامت انسان نیز به شمار میروند. قارچهای بیمارگر گیاهی از جنسهای Alternaria ، Aspergillus ، Bipolaris ، Cladosporium ، Claviceps، Fusarium ، Paecilomyces و Exserohilum و باکتریهایی از جنسهای Burkholderia، Enterobacter ، Enterococcus ، Escherichia، Erwinia ،Pantoea، Pseudomonas، Salmonella، Serratia و Xanthomonas باعث بیماریهای خطرناکی در انسان نیز میشوند. بیماریهای ناشی از این ریزجانداران در گیاهان و انسان شرح داده شده اند و پژوهشهای بیشتر برای شناسایی آنها روی میوه و سبزیهایی که به صورت خام مصرف میشوند، پیشنهاد شده است.
مریم میرطالبی، رضا مستوفیزاده قلمفرسا،
جلد 6، شماره 2 - ( 6-1396 )
چکیده
میرطالبی م. و مستوفیزاده قلمفرسا ر. 1396. مدیریت تلفیقی بیماری کپک خاکستری. دانش بیماریشناسی گیاهی 6(2): 54-43.
بیماری کپک خاکستری ناشی از قارچ Botrytis cinerea یکی از مهمترین بیماریهای پس از برداشت میوهها و سبزیهای تازه در سراسر جهان است. بیماری میتواند در مزرعه شروع شود، بهصورت نهفته باقی بماند یا پس از برداشت در مراحل حملونقل، بستهبندی، ذخیرهسازی و بازاریابی گسترش پیدا کند. امروزه در کشاورزی رایج اولین راهبرد برای مهار بیماری، استفاده از سموم شیمیایی است، ولی نگرانی از وجود بقایای سموم در میوهها و سبزیها، باعث افزایش تحقیق برای پیدا کردن روشهای سالم و مؤثر مدیریت بیماری شده است. مدیریت تلفیقی بیماری با اصلاح شیوه آبیاری و کوددهی بهینه، مبارزه زیستی، استفاده از مواد حیاتی، ضدعفونی میوهها پس از برداشت ، نگهداری وحمل میوهها در انبار و کانتینر با هوای خنک، رطوبت کم و تهویه مناسب پیشنهاد شده است.
مریم حاتم آبادی فراهانی،
جلد 8، شماره 1 - ( 12-1397 )
چکیده
حاتم آبادی فراهانی م. 1397. بیماری غده ریشه انار. دانش بیماریشناسی گیاهی 8(1): 49-38. DOI: 10.2982/PPS.8.1.38.
انار در بین محصولات باغی، از جایگاه خاصی برخوردار بوده و مبارزه با بیماریهای آن در راستای افزایش عملکرد این محصول ضروری است. نماتدهای غده ریشه (Meloidogyne spp.) از عوامل خسارتزا در باغهای انار میباشند . انار یکی از گیاهان حساس نسبت به گونههای مختلف این نماتدها است. نماتدهای غده ریشه انگل داخلی ساکن ریشه هستند که پس از ورود به بافت ریشه با ایجاد غده هایی روی ریشه باعث ضعف عملکرد ریشه در جذب و انتقال آب و مواد غذایی شده، در نتیجه در قسمتهای هوایی درخت نشانه های توقف رشد، ضعف عمومی، زردی و ریزش برگها و خشک شدن تدریجی سرشاخهها همراه با کاهش عملکرد دیده میشود. در شرایط مناسب رطوبت و حرارت تخمهای نماتد تفریخ و لارو سن دوم از آنها خارج میشود. لاروهای سن دوم موجود در خاک مرحله بیمارگر این نماتدها میباشند. مدیریت این بیماری به روش رعایت اصول بهداشتی، مراقبت از باغهای سالم، احداث نهالستان در مناطق سالم، شخم سالیانه باغ، استفاده از سیستم آبیاری قطرهای، آفتابدهی خاک، بالا بردن میزان مواد آلی خاک و تقویت درختان میباشد.
مهدی آزادوار، حمیدرضا علیزاده، موسی نجفی نیا، محمدرضا صفرنژاد، صمد اسفندیاری،
جلد 8، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
آزادوار م، علیزاده ح ر، نجفینیا م، صفرنژاد م ر و اسفندیاری ص (1398) بیماری مرگ ناگهانی درختان مرکبات در جنوب استان کرمان. دانش بیماریشناسی گیاهی 8(2):37-31. DOI: 10.2982/PPS.8.2.31
بیماری نوظهور مرگ ناگهانی درختان مرکبات طی سالهای اخیر تعداد زیادی از درختان مرکبات با پایه بکرایی در جنوب استان کرمان را از بین برده است. این بیماری ناشی از همراهی باکتری Candidatus Liberibacter asiaticus است و عوامل دیگری از جمله آلودگی همزمان به بیمارگرهای خاکزی یا Ca. Phytoplasma aurantifolia و وجود تنشهای گرمایی و خشکی سبب تشدید بیماری و بروز زوال در این درختان میشود. استفاده از نهال سالم و گواهی شده، استفاده از پایه نارنج یا ولکامرلمون بجای بکرایی و لیموترش، مبارزه با حشرات مکنده همزمان با بروز جستهای جدید، تغذیه مناسب، آبیاری بهینه و با توزیع مناسب بویژه در فصل تابستان، مبارزه با نماتدها و قارچهای بیمارگر خاکزی، خودداری از ایجاد هرگونه تنش در گیاه و هرس مناسب از جمله اقداماتی است که برای پیشگیری و مدیریت بیماری مرگ ناگهانی درختان مرکبات در جنوب استان کرمان توصیه میشود.
سمانه احمدی، فریبا قادری، داریوش صفایی،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
احمدی س، قادری ف، صفایی د (1398) بیماری پوسیدگی ذغالی بلوط در ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1): 128-118. DOI: 10.2982/PPS.9.1.118.
بیماری پوسیدگی ذغالی بلوط توسط دو قارچ Biscogniauxia mediterranea و Obolarina persica پدید میآید. این قارچها که فرصتطلب یا مهاجم ثانویه هستند و به درختان دچار تنش حمله میکنند، یکی از مشکلات اصلی جنگلهای بلوط در ایران هستند. بیماری اولین بار در سال 1390 در حنگلهای شمال روی درختان Quercus castaneifolia و Zelkova carpinifolia و سپس در جنگلهای زاگرس روی درخت Q. brantii گزارش شده است. بیماری طی سالیان گذشته، بهسرعت در جنگلهای زاگرس انتشار یافته است. نشانههای بیماری بهصورت زوال و مرگ درختان، قهوهای شدن برگها و خزان زودرس میباشد. ترشح صمغ روی شاخهها و تنه درختان مسن و قهـوهای شدن بافت چوب و آوندهای چوبی در سرتاسر ارتفاع تنه به سمت بالا و پایین درخت دیده میشود. مشخصات ریختشناختی بیمارگرها، گسترش و بقای بیمارگرها و روشهای مدیریت بیماری در این مقاله شرح داده شدهاند.
مرضیه محرابیون محمدی، نرگس احمدی، مهدی ارزنلو،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
محرابیون محمدی م، احمدی ن، ارزنلو م (1398) بیماری مرگ هلندی نارون. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1): 100-91. DOI: 10.2982/PPS.9.1.91.
نارون از مهمترین درختان زینتی بهشمار میرود و در طراحی فضاهای سبز شهرها کاربرد فراوان دارد. بیماری مرگ هلندی نارون بهعنوان یکی از مهمترین بیماریهای نارون در دنیا شناخته شده است این بیماری در حال حاضر پراکنش جهانی داشته و حداقل سه گونه Ophiostoma از جمله O. ulmi، O. novo-ulmi و O. himal-ulmi در ایجاد بیماری دخیل هستند که از نظر پراکنش جغرافیایی و قدرت تهاجم با هم متفاوت هستند. در ایران دو گونه O. ulmi و O. nov-oulmi بهعنوان عامل بیماری گزارش شدهاند، که جدایههای گونه O. novo-ulmi دارای قدرت بیماریزایی بیشتری نسبت به جدایههای O. ulmi میباشند. مدیریت بیماری با روشهای پیشگیری و قرنطینه، اقدامهای بهداشتی، کاشت رقم مقاوم و استفاده از سمهای شیمیایی عملی است. جنبههای مختلف بیماری شامل نشانهها، زیستشناسی و بومشناسی بیمارگرها و روشهای مدیریت آن در این مقاله شرح داده شده است.
امین الله طهماسبی، محمد حامد قدوم پاریزی پور،
جلد 9، شماره 1 - ( 12-1398 )
چکیده
طهماسبی ا ، قدومپاریزیپور م ح (1398) نقش هورمونهای براسینواستروییدی در واکنش گیاهان به بیمارگرها. دانش بیماریشناسی گیاهی 9(1): 117-108.
DOI: 10.2982/PPS.9.1.108.
گیاهان به طور متداول مورد حمله بیمارگرهای مختلف قرار میگیرند. مسیرهای دفاعی مختلف در گیاهان در پاسخ به بیمارگرها، تکامل یافتهاند. مشخص شده که پاسخهای دفاعی گیاه توسط هورمونهای مختلف گیاهی تنظیم میشوند. براسینواستروییدها هورمونهای اِستروییدی اختصاصی در گیاهان هستند که نقشهای مهمی در تنظیم فرآیندهای رشد و نمو ایفا میکنند. آنها علاوه بر ایفای نقش به عنوان تنظیم کننده رشد گیاهان، در پاسخهای دفاعی به بیمارگرها نیز نقش دارند. پژوهشهای زیادی در مورد نقش آنها در مقاومت گیاهان به قارچها، باکتریها و ویروسها شده است، که در این مقاله شرح داده شدهاند. شناخت بیشتر نقش این هورمونها در پاسخهای دفاعی گیاهان میتواند در جهت القای مقاومت یا تولید گیاهان مقاوم به بیمارگرها، مفید واقع شود.
