نماتدهایمولد زخم ریشه یکی از مهم‌ترین و مخربترین عوامل بیماریزای گیاهی به شمار می‌آیند که در تمام مراحل رشدی گیاه بین خاک و ریشه حرکت میکنند. این نماتدها انگل داخلی مهاجر بوده و تغذیه ی نماتد سبب پدیدار شدن زخمهای قهوه‌ای نکروتیک روی سطح و درون کورتکس ریشه‌ی آلوده میگردد و باعث از بین رفتن سیستم ریشه ای، کم شدن رشد، پژمردگی و بالاخره مرگ گیاه میشود. استفاده از ارقام مقاوم، آیش و تناوب و استفاده از عوامل مبارزه زیستی از روش‌های مدیریتی این نماتد به‌حساب می‌آیند. در این مقاله، اهمیت و خسارت نماتد مولد زخم Pratylenchus thornei، موقعیت آرایه‌بندی، زیست‌شناسی، نشانههایآلودگیودر نهایت مهم‌ترین روشهایمدیریت این نماتدشرحدادهشدهاست.
جعفر همت زاده، رسول رضائی، حبیب اله چاره‌گانی، فریبا قادری، جلد 13، شماره 2 - ( بهار و تابستان 1403 )
چکیده
برنج یک محصول غذایی مهم در جهان است. بیماری سوختگی باکتریایی برگ، ناشی از oryzae pv.Xanthomonas oryzaeیکی از بیماریهای مهم برنج است که روی رقمهایمختلف در جهان شایع است. شناسایی و کاشت رقمهای مقاوم یا نیمه مقاوم موثرترین روش مدیریت بیماری است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی واکنش چهار رقم برنج ایرانی شیرودی، ستایش، فجر و هاشمی به بیماری در شرایط مزرعه بود. طی سال‌های1401تا1402،نمونه‌برداری از بوته های برنج دارای علایم بیماری از مناطق مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد، در جنوب غربی ایران انجام شد. بیمارگر، از برگ‌های آلوده پس از ضدعفونی سطحی آنها، روی محیط عصاره مخمر-دکستروز-کربنات کلسیم جداسازی شد. باکتری جداشده، میله‌ای شکل، گرم منفی، هوازی اجباری، اکسیداز منفی، کاتالاز مثبت، لوان و لسیتیناز مثبت بود. آن باعث القای واکنش فوق حساسیت در برگ‌های توتون شد و توانایی هیدرولیز نشاسته را نداشت، ولی ژلاتین، آسکولین و توئین 80 را هیدرولیز کرد. براساس مجموع خصوصیات مرفولوژیکی، بیوشیمیایی، بیماریزایی و ژنوتیپی، بیمارگرoryzae pv. X. oryzae شناسایی شد. واکنش این چهار رقم ایرانی برنج به بیماری،با مایه زنیبیمارگر و تعیین میزان پیشرفت علایمبیماری و رشدجمعیتباکتری درون بافت
رقمهایمختلفمورد ارزیابی قرار گرفت.بینرقمهااختلافمعنی داریازنظرشاخصهایطولناحیهنکروزبرگ وجمعیتباکتریدربافتوجودداشت ورقم هاشمی بیشترینحساسیتورقمشیرودیکمترینحساسیت بهبیمارینشاندادند. وقوع بیماری سوختگی باکتریایی برگ برنج در استان کهگیلویه و بویراحمد و واکنش این رقمها به بیماری برای نخستین بار گزارش می‌شوند.
