طاهره سلیمانی، مجتبی کیخاصابر، محمد علی آقاجانی، مهدی پیرنیا، لیلا فهمیده، جلد 14، شماره 1 - ( پاییز و زمستان 1403 )
چکیده
برنج یک محصول غذایی مهم در آسیا است. بیماریهای قارچی پوسیدگی ریشه، طوقه و ساقه و سوختگی غلاف برگ برنج در بیشتر مناطق کشت برنج در ایران شایع هستند و خسارت اقتصادی میزنند. این پژوهش برای شناسایی قارچهای عامل این بیماریها در استان گلستان ایران، که رتبه سوم تولید برنج کشور را دارد، صورت گرفت. شناسایی این عوامل بیماریزا زمینه را برای اجرای روشهای مدیریت مناسب آنها و افزایش تولید محصول فراهم میکند. نمونه های دارای علائم پوسیدگی ریشه وساقه و سوختگی غلاف برگ از مزرعه های نقاط مختلف استان گلستان جمع آوری شدند. قارچها از بافتهای بیمار روی محیط آب-آگار و سیب زمینی-دکستروز –آگار جداسازی و خالص سازی شدند. برای شناسایی دقیق مولکولی قارچها از واکنش زنجیرهای پلیمراز جهت تکثیر نواحی ژنی tef1-a و ITS-rRNA با آغازگرهای EF1728F/EF1-986R و ITS5/ITS4 استفاده گردید. تست بیماریزایی قارچها روی گیاهچه های برنج در محیط گلخانه انجام شد. بر اساس اطلاعات ریخت شناسی و مولکولی و تست بیماریزایی قارچهای بیمارگر Ceratorhiza hydrophila، Fusarium andiyazi، F. incarnatum و Rhizoctonia solani در نمونه های بیمار جمع آوری شده شناسایی شدند. وقوع C. hydrophila،F. andiyazi و F. incarnatum در مزرعه های برنج این استان برای نخستین بار گزارش می شوند.