سعیده دهقانپور فراشاه، مهرداد صالح زاده، جلد 10، شماره 1 - ( (پاییز و زمستان) 1399 )
چکیده
دهقانپورفراشاه س، صالح‌زاده م (1399) وضعیت بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه و طوقه گندم در ایران. دانش بیماریشناسی گیاهی 10(1): 106-97.
Doi: 10.2982/PPS.10.1.97.
پوسیدگی فوزاریومی ریشه و طوقه یکی از بیماری‌های مهم گندم در جهان است، که باعث کاهش معنی دار محصول می‌گردد. بیماری در بسیاری از مناطق تولید گندم در ایران نیز شایع است. قارچهای F. acuminatum، F. avenaceum، F. culmorum، F. solani، F.semitectum، F. equiseti، F. crookwellense، F. lateritium، F. moniliforme، F. oxysporum، F. pseudograminearum، F. sambucinum، F. subglutinans، F. proliferatum، F. longipes، F. nygamai، F. compactum، F. diversisporum، F. fujikuroi، F. javanicum،F. flocciferum و F. tricinctum از بافت‌های پوسیده ریشه و طوقه گندم در ایران گزارش شدهاند و F. culmorum و F. pseudograminearum به عنوان مهمترین عوامل بیماری شناخته شدهاند. روش‌های مدیریت بیماری شامل برقراری تناوب زراعی، از بین بردن بقایای بوته های بیمار، تنظیم تاریخ کاشت، مبارزه زیستی، ضدعفونی بذر با قارچ‌کش‌های حفاظتی و کشت رقمهای نسبتاً مقاوم در این مقاله شرح داده شده اند.
مبارزه با بیماری‌ها در کشاورزی اغلب به آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی متکی است که بر میکروفلور طبیعی محیط اطراف ریشه گیاهان و تعادل اکوسیستم تأثیر منفی می‌گذارند.امروزه، محققان به دنبال جایگزین کردن این مواد شیمیایی با سایر عوامل سازگار با محیط زیست برای بهبود تولید محصولات کشاورزی و کنترل عوامل بیماریزای گیاهی هستند.تحقیقات در مورد برهمکنش اکسید نیتریک(NO) با عوامل بیماریزای گیاهی نشان داده است که NO یک پیامرسان کلیدی در پاسخ گیاهان به تنش‌های زیستی و غیرزیستی است. به دلیل نقش NO در تنظیم ژن‌های دفاعی گیاهان، به ویژه از طریق مرگ برنامه ریزی‌شده سلولی،توجه بسیاری از بیماری‌شناسان گیاهی را به خود جلب کرده است.اگرچه NO نقش مهمی درواکنش فوق حساسیت در پاسخ به انواع تنش‌های زیستی و غیرزیستی ایفا می‌کند ولی مشخص شده است که NO در تنظیم بیان ژن‌های مرتبط با مقاومت غیراختصاصی نیز نقش دارد.در این مقاله‌ی مروری به پژوهش نقش اکسید نیتریک در برهمکنش گیاه با عوامل بیماری‌زا پرداخته شده است.
