مرتضی باوند، مهدی صدروی، حبیب اله چاره گانی،
جلد ۱۲، شماره ۲ - ( (بهار و تابستان) ۱۴۰۲ )
چکیده
باوند م، صدروی م، چاره گانی ح (۱۴۰۲) غربالگری پانزده رقم گوجه فرنگی برای مقاومت به بیماری سوختگی زود هنگام. دانش بیماری شناسی گیاهی ۱۲(۲): ۱۰-۱.
مقدمه: سوختگی زود هنگام ناشی از گونه‌های Altenaria یکی از بیماری‌های مهم گوجه فرنگی در جهان است، که خسارت آن تا ۸۶ درصد محصول گزارش شده است. شناسایی و کشت رقم‌های مقاوم بهترین و ارزان‌ترین روش مدیریت بیماری است. نظر به شیوع و اهمیت بیماری در ایران، این پژوهش برای شناسایی رقم های مقاوم از بین ۱۵ رقم در دسترس صورت گرفت. مواد و روش‌ها: مزرع‌های شدید خسارت دیده از بیماری در استان کهگیلویه و بویراحمد، جنوب غربی ایران، بازدید شد و از بوته‌های بیمار نمونه برداری شد. قارچ بیمارگر از بافت‌های بیمار گیاه پس از ضدعفونی سطحی آنها روی محیط سیب زمینی/ دکستروز/ آگار جداسازی و پس از خالص سازی آن به روش تک هاگ، خصوصیات ریخت‌شناسی آن مورد مطالعه و اندازه گیری قرار گرفت. داده‌های جمع اوری شده با توصیف‌های گونه‌های Altenaria مقایسه شده و بیمارگر شناسایی شد. گیاهچه‌های چهاربرگی ۱۵ رقم گوجه فرنگی در قالب طرح آماری کاملا تصادفی، با سوسپانسیون کنیدیوم‌های بیمارگر مایه زنی شدند و در اتاقک رشد با دمای ۲۸ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۹۰% و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی نگه‌داری شدند. هیجده روز پس از مایه زنی واکنش هر رقم به بیماری با محاسبه درصد برگهای آلوده، تعداد و اندازه لکه ها و شاخص بیماری تعیین شد. یافته‌ها: عامل بیماری سوختگی زودهنگام گوجه فرنگی در این منطقه Altenaria alternata شناخته شد. رقم‌های ۱۰۵۵۲، King stone، Super chief و Ventero با حداقل نشانه‌ها مقاوم، ۴۱۲۹، ۳۷۲۵، ۴۲۲۴، Retino، Aras، Flat ۱۱۱ و Super pooya نیمه مقاوم و ۷۸۰۶، Early pooya، ۱۱۰۵۷، CH pooya حساس به بیماری شناخته شدند. نتیجه گیری: کشت رقم‌های مقاوم یا نیمه مقاوم را برای مدیریت بیماری می‌توان توصیه کرد. وقوع سوختگی زود هنگام گوجه فرنگی ناشی از A. alternata در این منطقه و واکنش این ۱۵ رقم به بیماری برای نخستین بار گزارش می‌شود.
