عرفانی م. و داوری م. 1397. بازدارندههای پروتئازی و کاربرد آنها بر علیه بیمارگرهای گیاهی. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(2): 72-60. DOI: 10.2982/PPS.7.2.60
پروتئازها باعث شکستن پیوندهای پپتیدی شده و مانع فعالیت پروتیینها و باعث تخریب آنها میگردند. این مولکولها به چهار گروه پروتئازهای سرین، سیستئین، آسپارتیک و متالوپروتئازها تقسیم میشوند. بیمارگرهای گیاهی از این مولکولها برای بیمار نمودن گیاهان استفاده میکنند. در مقابل، گیاهان نیز موادی تولید میکنند که بازدارنده پروتئازهای بیمارگری است. مهار کننده پروتئازی سرین یکی از مهمترین این مهارکننده‌ها است. این مولکولها در سلولهای گیاهی و در هنگام حمله ریزجانداران بیماریزا و ویروسها تولید میگردند. بازدارندههای پروتئازی بر اساس تشابه توالی ژنی و ساختاری خود به خانوادههای مختلفی تقسیم میشوند. با شناخت نحوه عمل این نوع مولکولها و انتقال ژنهای تولید کننده آنها به گیاهان مهم میتوان از این مواد به عنوان یک روش مبارزه زیستی با بیمارگرهای گیاهی استفاده کرد، چرا که احتمال مقاوم شدن بیمارگرها به این روش دفاعی خیلی کم است.
محمد مرادی، سید رضا فانی، جلد 7، شماره 2 - ( 6-1397 )
چکیده
مرادی م. و فانی س. ر. 1397. مروری بر آفلاتوکسین در پسته و راهبردهای کاهش آن. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 7(2): 33-22. DOI: 10.2982/PPS.7.2.22
آلودگی پسته به آفلاتوکسین، یک چالش بهداشتی است که ارزش اقتصادی بزرگ‌ترین محصول صادراتی غیرنفتی کشور را میتواند تحت تأثیر قرار دهد. این زهرابه‌ی بالقوه سرطان‌زای کبد، توسط برخی گونه‌های قارچ Aspergillus به‌ویژه Aspergillus flavus تحت شرایط ویژه، در طول مدت تشکیل میوه، در مرحله برداشت، حمل و نقل و انبارداری ممکن است تولید شود. عامل کلیدی در بروز آلودگی پسته به آفلاتوکسین، قرار گرفتن مغز پسته در معرض آلودگی قارچی در باغ است. این وضعیت با تشکیل پسته‌های زودخندان و آسیب‌های مکانیکی ناشی از عوامل زنده و غیرزنده روی می‌دهد. دما و رطوبت نسبی محیط و میزان رطوبت مغز پسته طی مراحل مختلف تولید و فرآوری پسته، در بروز و اشاعه آلودگی قارچی و افزایش تولید آفلاتوکسین نقش به‌سزایی دارند. مهار عوامل یادشده با روش‌های مختلف زراعی، مکانیکی، فیزیکی و بیولوژیک امکان‌پذیر است. احداث اصولی باغ و رعایت فواصل کاشت، یکنواختی ارقام و در مراحل بعدی، هرس، آبیاری صحیح و اصولی، تغذیه مناسب، برداشت به موقع، فرآوری و انبارداری صحیح میتواند تولید محصولی سالم، بازارپسند و ارزشمند را تضمین نماید. مهارزیستی با استفاده از سویه‌های غیرتوکسین‌زای A. flavus و مخمرها نیز راهبردی موفق در کاهش آفلاتوکسین پسته بوده است.
سید رضا فانی، محمد مرادی، منصوره میرابوالفتحی، جلد 8، شماره 2 - ( 6-1398 )
چکیده
فانی س ر،مرادی م و میرابوالفتحی م (1398) مروری بر بیماری انگومک پسته. دانش بیماری‌شناسی گیاهی 8(2):30-16.DOI: 10.2982/PPS.8.2.16
پسته ارزشمندترین محصول باغی صادراتی ایران است. پوسیدگی طوقه و ریشه ناشی از گونه‌های Phytophthora مهمترین بیماری پسته است که سالیانه منجر به نابودی تعداد قابل توجهی درختان بارور و نابارور می‌گردد. عامل بیماری از تمامی استان‌های پسته‌خیز گزارش شده است. عامل بیماری خاک‌زاد است و با اسپورانژیوم یا زئوسپورانژیومهای رها شده از آن به کمک آب پخش شده و درختان سالم را به بیماری مبتلا می کند. حساسیت طوقه درختان پسته به فیتوفتورا و آبیاری به شیوه غرقابی در اغلب باغات از عوامل کلیدی توسعه بیماری است. سوختگی سرشاخه در اوایل بهار، سبزخشکی برگ‌ها در طول فصل رشد، خروج صمغ از ناحیه طوقه و پوسیدگی ریشه از جمله نشانه‌های بیماری است. مدیریت تلفیقی بیماری با احداث باغ در زمین‌های غیرآلوده، استفاده از رقمهای مقاوم یا متحمل، استفاده از نهال‌های سالم، اصلاح روش آبیاری و پرهیز از تماس مستقیم آب با طوقه، جداسازی کرت‌های آلوده از سالم، استفاده از قارچ‌کش مناسب و مهار زیستی بر پایه گونه های Trichoderma و Bacillus است.
فاطمه آزاد دیسفانی، فرحناز جهانشاهی افشار، مهدی طلوعی نسب، دکتر مجید شاهی بجستانی، جلد 14، شماره 1 - ( پاییز و زمستان 1403 )
چکیده
نماتدهای انگل گیاهی، از عوامل بیماری‌زای مهم چغندرقند به شمار می‌روند که خسارت قابل توجهی را از طریق کاهش کمی و کیفی عملکرد محصول بوجود میآورند. این پژوهش با هدف تعیین پراکنش جمعیت نماتدهای انگل گیاهی در مزرعههای چغندرقند حوزه تحت پوشش کارخانه قند کشت و صنعت جوین، در استان خراسان رضوی که نقش مهمی در تأمین چغندرقند کشور ایفا میکنند، انجام شد.تعداد 150 نمونه خاک اطراف ریشه چغندرقند از مزرعههای پنج حوزه: نقاب، آزادوار، راه‌چمن، حکم‌آباد و قزلقارشی، کارخانه قند کشت و صنعت جوین به منظور بررسی پراکنش نماتدهای انگل گیاهی، در سال 1401 جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردیدند. نماتدها از نمونه‌ها به روش الک و سانتریفوژ و نماتدهای سیست به روش قیف فنویک استخراج شدند. برای تشخیص نماتدهای سیستی و غده ریشه از خصوصیات ریخت‌شناسی لارو و شکل برش انتهایی بدن نماتد ماده استفاده شد. دوازده نماتد متعلق به هشت جنس ، از هفت تیره بالا تیره Tylenchomorpha ، به اسامی: Heterodera schachtii، Meloidogyne javanica، M. incognita،Pratylenchus thornei،P. neglectus، Merlinius brevidens، Ditylenchus myceliophagus، Scutylenchus rugosus، Tylenchorhynchus annulatus،Helicotylenchus sp.، Aphelenchoides sp. و Aphelenchus avenae شناسایی شدند. نماتدهای سیستی و غده ریشه به ترتیب، فراوانیهای 38/3 % و 17% را داشتند. حوزه نقاب با 93/3 % فراوانی دارای بالاترین پراکنش نماتد سیستی و حوزه آزادوار با 60 % فراوانی بیشترین پراکنش نماتدهای غده ریشه را در بین حوزه‌های این کارخانه قند دارا بودند. نظر به پراکنش و جمعیت بالای نماتدهای سیستی و غده ریشه چغندرقند در بعضی حوزه‌های این کارخانه برنامه‌های مدیریتی برای پیشگیری از انتشار نماتدها در مزرعه‌ها و کاهش جمعیت آنها توصیه شده است.
