مرتضی روکی، مسعود طبری کوچکسرایی، سید احسان ساداتی،
دوره 3، شماره 2 - ( 12-1395 )
چکیده
سابقه و هدف: سرو شیراز (Cupressus sempervirens L. var. fastigiata) گون‌های همیشه سبز و بومی کشور است که به دلیل ارزش‌های متنوع به ویژه استفاده در پارک‌ها و فضای سبز شهری، مورد توجه فراوانِ اغلب مناطق اقلیمی کشور از جمله استان‌های زاگرس می‌باشد. نظر به ضعیف بودن خاک و محدودیت منابع آب، مشکل تولید نهال آن در برخی از این مناطق مشهود است. این تحقیق برای نخستین بار با تلقیح ریزوباکتر Pseudomonus fluorescens به بستر خاک، مقاومت و تغییرات صفات رویشی نهال آن به تنش کمآبی را دنبال می‌کند.
مواد و روش ها: آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تیمار ریزوباکتر (تلقیح و عدم تلقیح) و سطوح مختلف آبیاری (3، 6، 9 و 12 روزه) در سه تکرار چهارتایی طراحی شد. پس از 150 روز ویژگی‌های رویشی نهال‌ها اندازه‌گیری شد. یافته ها: با افزایش دوره آبیاری (تنشکمآبی)، زنده‌مانی، رویش طولی، زیتوده اندام هوایی و زیتوده کل به‌صورت معنی‌داری کاهش یافتند. به‌طوری‌که که تمام نهال‌ها در سطح آبیاری 12 روزه از بین رفتند و زنده‌مانی نهال در دوره آبیاری 9 روزه به 83/49 درصد کاهش پیدا کرد. قطر یقه، طول ریشه، حجم ریشه و نسبت زیتوده ریشه به اندام هوایی با افزایش دوره آبیاری تغییری نکرد. این در حالی است که در نهال‌های تلقیح یافته با ریزوباکتر، درصد زنده‌مانی، رویش ارتفاعی، زیتوده اندام هوایی، زیتوده ریشه، زیتوده کل و شاخص کیفیت نهال نسبت به نهال‌های تلقیح نشده بیشتر بود.نتیجه گیری: نهال‌های سرو تلقیح شده با ریزوباکتر سودوموناس قادر به تحمل تنشهای کمبود آب و افزایش عملکرد رویشی در شرایط خشکی هستند، اما در شرایط بهینه، تلقیح باکتری تأثیر مثبتی بر درصد زنده‌مانی نهال ندارد.
