---

به منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی عناصر ریزمغذی روی و آهن بر عملکرد کمی و کیفی کلزا (رقم طلایه)، آزمایش مزرعه‌ای در مرکز تحقیقات کشاورزی زرقان استان فارس در سال 88-1387 اجرا گردید. دوبار محلول‌پاشی (یکی در مرحله ساقه رفتن و دیگری اوایل گلدهی) شامل سولفات روی در سه سطح (صفر، 2 و4 گرم در لیتر) و سولفات آهن در سه سطح (صفر، 2 و 4 گرم در لیتر) بصورت آزمایش فاکتوریل 2 عاملی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد برهمکنش محلول‌پاشی آهن و روی بر عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد روغن معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه به میزان 3/4905 کیلوگرم در هکتار، درصد پروتئین دانه به میزان 7/37 درصد و عملکرد روغن به میزان 5/2124 کیلوگرم در هکتار مربوط به محلول‌پاشی توام روی و آهن به میزان 4 گرم در لیتر بود. افزایش غلظت روی از صفر به 4 گرم در لیتر، باعث افزایش معنی‌دار وزن هزار دانه از 24/4 به 69/4 گرم، تعداد دانه در خورجین‌ از 12/19 به 88/22 و همچنین میزان روغن دانه از 67/38 به 17/43 درصد شد. با افزایش محلول‌پاشی روی از صفر به 4 گرم در لیتر، غلظت روی در دانه به طور معنی‌داری از 07/22 به 28/33 میلی‌گرم در کیلوگرم افزایش یافت. افزایش غلظت آهن از صفر به 4 گرم در لیتر، باعث افزایش معنی‌دار وزن هزار دانه از 24/4 به 64/4 گرم و افزایش غلظت آهن در دانه به طور معنی‌داری از 29/64 به 18/79 میلی‌گرم در کیلوگرم شد. با توجه به نتایج، دوبار محلول‌پاشی توام سولفات روی و آهن به میزان 4 گرم در لیتر جهت دستیابی به عملکرد کمی و کیفی بیشتر کلزای رقم طلایه در منطقه زرقان پیشنهاد می‌گردد.

---

به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و کودهای آلی بر عملکرد روغن و ویژگی‌های بیوشیمیایی گلرنگ، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه زابل انجام شد. در این آزمایش سه سطح تنش خشکی شامل آبیاری در زمان تخلیه 35، 55 و 75 درصد آب قابل‌استفاده خاک به‌عنوان تیمار اصلی و چهار سطح کود شامل عدم مصرف (شاهد)، کمپوست (40 تن در هکتار)، محلول‌پاشی اسید هیومیک (5/1 گرم در لیتر) و تلفیق کمپوست و اسید هیومیک به میزان نصف مقادیر یادشده به‌عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شد. نتایج این آزمایش نشان داد، تنش آب موجب کاهش عملکرد روغن، فلورسانس کلروفیل و پایداری غشاء شد. با تأخیر در آبیاری تا تخلیه 75 درصد رطوبت خاک، عملکرد روغن 6/68 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. کاربرد کودهای آلی موجب افزایش درصد روغن، عملکرد روغن، پایداری غشاء، کربوهیدرات، پراکسیداز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز گردید. کاربرد تلفیقی کمپوست و اسید هیومیک موجب افزایش 7/99 درصدی در عملکرد روغن نسبت به شاهد گردید. می‌توان مصرف اسید هیومیک و کمپوست به‌صورت تلفیقی را به‌منظور توسعه کشت گلرنگ در منطقه سیستان به‌ویژه در شرایط تنش ملایم پیشنهاد نمود.

---

به‌منظور بررسی اثر محلول‌پاشی سولفات روی و سالیسیلیک‌اسید بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد گلرنگ رقم صفه تحت تنش خشکی، در منطقه یاسوج، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه یاسوج، در سال 1391 انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح آبیاری پس از مصرف 10%، 30% و 60% رطوبت قابل‌دسترس، به ترتیب به‌عنوان سطوح بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید و محلول‌پاشی در 5 سطح، شامل شاهد، سالیسیلیکاسید (5/0، 1 و 5/1 میلی‌مولار) و سولفات روی (3 گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که برهم‌کنش تنش خشکی و محلول‌پاشی برای صفات تعداد طبق، تعداد طبق بارور، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و عملکرد معنی‌دار و برای سایر صفات اندازه‌گیری‌شده غیر معنی‌دار بودند. عملکرد دانه گیاه در گیاهان تحت تنش کاهش یافت؛ اما با محلول‌پاشی سولفات روی و سالیسیلیک‌اسید افزایش نشان داد. بالاترین میزان عملکرد دانه در 30% و 60% تخلیه رطوبتی به محلول‌پاشی با 5/0 میلی‌مولار سالیسیلیک‌اسید بود. بالاترین میزان عملکرد دانه تک بوته در سطح تنش خشکی با 10 درصد با محلول‌پاشی سولفات روی به دست آمد. در تمام سطوح تنش خشکی بالاترین میزان وزن هزار دانه به‌دست‌آمده به محلول‌پاشی سولفات روی تعلق داشت و بالاترین تعداد طبق بارور در سطح 10 و 60 درصد تنش خشکی مربوط به محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید با غلظت 1 میلی‌مولار بود. بالاترین تعداد دانه در طبق در سطح تنش خشکی 60 درصد مربوط به محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید با غلظت 5/1 میلی‌مولار بود.

---

به‌منظور بررسی اثر مقادیر اسید هیومیک بر صفات عملکردی و کیفیت پنبه‌دانه در شرایط شور، آزمایشی مزرعه‌ای در کاشان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹3-1392 انجام شد. تیمارها شامل: سه رقم پنبه ورامین، لاین 43200 و خرداد به‌عنوان عامل اول و شش تیمار محلول‌پاشی شامل، بدون اسید هیومیک بدون کود شیمیایی (T₁)، بدون اسید هیومیک با کود شیمیایی (T₂)، ۳ لیتر اسید هیومیک در هکتار بدون کود شیمیایی (T₃)، ۱ لیتر اسید هیومیک در هکتار با کود شیمیایی (T₄)، ۳ لیتر اسید هیومیک در هکتار با کود شیمیایی (T₅) و ۶ لیتر اسید هیومیک در هکتار با کود شیمیایی (T₆) به‌عنوان عامل دوم بود. نتایج نشان داد کاربرد اسید هیومیک باعث افزایش معنی‌دار صفات درصد روغن و پروتئین، عملکرد وش، عملکرد بذر، عملکرد الیاف و وزن هزار دانه گردید. مصرف 3 لیتر در هکتار اسید هیومیک با کود شیمیایی موجب افزایش 74/32 درصد عملکرد وش، 31 درصد عملکرد الیاف، 69/33 درصد عملکرد دانه، 32/5 درصد وزن هزار دانه و 7/2 درصدی میزان روغن شد. استفاده از 3 لیتر اسید هیومیک بدون کود شیمیایی افزایش 63/4 درصدی میزان پروتئین پنبه‌دانه را به همراه داشت.