TY - JOUR T1 - Effect of Water Deficit Stress and Foliar Application of Maternal Plant on Germination Characteristics of Three Barley (Hordeum vulgare) Cultivars TT - اثر تنش کم آبی و محلول‌پاشی گیاه مادری بر خصوصیات جوانه‌زنی بذرهای تولیدی سه رقم جو (Hordeum vulgare) JF - yu-isr JO - yu-isr VL - 8 IS - 1 UR - http://yujs.yu.ac.ir/jisr/article-1-470-fa.html Y1 - 2021 SP - 137 EP - 150 KW - Potassium KW - Zinc KW - Salicylic acid KW - Superoxide dismutase KW - Seedling vigor index KW - Alometric coefficient N2 - چکیده مبسوط مقدمه: جو چهارمین غله زراعی در دنیا و در ایران دومین غله در تأمین نیازهای غذایی است. با توجه به رشد جمعیت و کمبود غذا، بررسی راهکارهای افزایش تولید از اهمیت خاصی برخوردار است. بذرهای با کیفیت و دارای بنیه بالاتر در مواجه با تنش­های زنده و غیرزنده، بهتر سبز شده و گیاهچه قوی‌تر با بنیه بالاتری دارند. به نظر می­رسد یکی از راه­کارهای مناسب در جهت کاهش یا تعدیل اثر تنش بر عملکرد، محلول­پاشی با عناصر ریزمغذی می­باشد که می­تواند بر جوانه­زنی و بنیه بذرهای تولیدی نیز موثر باشد. این پژوهش با هدف بررسی اثر تنش کم آبی و محلول­پاشی گیاه مادری برخصوصیات جوانه­زنی و بنیه بذرهای سه رقم جو، انجام گردید. مواد و روش­ها: آزمایش جوانه‌زنی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار روی بذرهای حاصل از یک آزمایش مزرعه‌ای انجام شده در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان در سال زراعی 97-1396 انجام شد. عامل اول محلول­پاشی در پنج سطح (بدون محلول­پاشی، سولفات روی (نیم درصد)، سولفات پتاسیم (نیم درصد)، اسید سالیسیلیک (5/1 میلی­مولار) و سوپراکسید دیسموتاز (3 در هزار) در مرحله شروع پنجه­زنی با فاصله 7 روز و در 3 نوبت و عامل دوم ارقام جو در سه سطح (گوهران (متحمل به خشکی)، مهر (متحمل به شوری) و ارمغان (حساس به تنش) بودند. پس از برداشت بذور از تیمار تنش قطع آبیاری در انتهای فصل، صفات جوانه­زنی مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته­ها: محلول­پاشی گیاه مادری جو در شرایط تنش خشکی آخر فصل، تاثیر معنی­داری بر طول ریشه­چه و ساقه­چه، وزن خشک ریشه­چه و ساقه­چه، شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه، ضریب آلومتری و یکنواختی جوانه­زنی بذر داشت. همچنین بین ارقام مورد مطالعه در شرایط کم آبیاری انتهای فصل، رقم گوهران توسعه بهتر ساقه‌چه و ریشه‌چه (شاخص وزنی بنیه گیاهچه) و یکنواختی جوانه‌زنی گیاهچه بالاتری داشت. نتیجه­ گیری: محلول‌پاشی سولفات روی و سولفات پتاسیم روی رقم‌های مختلف جو، شرایط متابولیکی مناسبی را در بذر بوجود آورده، که به دلیل توسعه بهتر ریشه‌چه و وزن خشک بیشتر آن نسبت به توسعه ساقه‌چه و در نتیجه ضریب آلومتری بالاتر و استقرار بهتر گیاهچه (یکنواختی جوانه‌زنی گیاهچه) می­تواند شرایط رشد بهتری را در شرایط تنش خشکی فراهم نماید. جنبه­ های نوآوری: 1- در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، رقم جو گوهران به محلول‌پاشی پاسخ مثبت‌تری نشان داد. 2- محلول­ پاشی­ های سولفات پتاسیم، سولفات روی و سوپراکسیددیسموتاز بر گیاه مادری رقم جو گوهران در شرایط تنش خشکی آخر فصل، بیشترین طول ریشه­ چه، وزن خشک ریشه­ چه و وزن خشک ساقه­ چه را در بذرهای حاصل، ایجاد نمود. M3 10.52547/yujs.8.1.137 ER -