محمدرضا عباسی، مریم حاج حسنی، عباس میرآخورلی، علی حمزه نژاد، آزیتا نخعی، غلامرضا خاکیزاده، رمضانعلی علی تبار، رسول کنعانی، مریم اسدی پور، فتح الله نادعلی، حسن مختارپور، زرقام عزیزی، علی شهریاری، مجید رخشنده رو، حسن مصطفایی، سام صفری، غلامرضا عبادوز، هما منوچهری، صاحبداد حبیبی فر، عبدالناصر مهدیپور، حسن امیرآبادی زاده، صاحبداد حبیبی فر، نرگس کازرانی، سید نورالدین لسانی، عبدالحسین عسگری، اسدالله فتحی، محمد کمال الدین عباسی، حسن قوچیق، علی سلطانی، احمد قاسمی، محمدجواد کرمی، محمد زمانیان، صدیقه آناهید، میرجمال الدین پورپیغمبر، علیرضا بهشتی،
جلد 7، شماره 1 - ( (بهار و تابستان) 1399 )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه: وجود تنوع در گیاهان زراعی برای کشت و زرع از جمله علوفه یکی از راه کارها جهت نیل به کشاورزی پایدار است. از آنجا که شبدر شیرین (Melilotus spp) یکی از گیاهان علوفهای با عملکرد مناسب برای کاشت در مزارع و به ویژه زمینهای حاشیهای است، لذا جمعآوری و ارزیابی این ژرمپلاسم اولین گام موثر در حفاظت و بهرهبرداری از این گیاه در داخل کشور است. تا قبل از این تحقیق، تعداد محدودی از منابع ژنتیکی این جنس در کشور جمعآوری شده است.
مواد و روشها: در این تحقیق با استفاده از دستورالعملهای استاندارد در طی دو سال با مراجعه به محلهای پراکنش نمونهها در طبیعت، ژرم پلاسم شبدرشیرین موجود در ایران جمعآوری شد. همچنین 26 مشخصه محل جمعآوری یادداشت گردید. آمارههای توصیفی این مشخصهها برآورد گردید. ژرمپلاسمهای جمعآوری شده برای دو سال در مزرعه کشت شدند تا با استفاده از منابع موجود گونه و دوره زندگی آنها مشخص شود. بذر ژرمپلاسمهای جمعآوری شده برای استفادههای بعدی در شرایط کوتاه مدت (C° 4-2) و بلند مدت (C° 18-) حفاظت شدند.
یافتهها: مجموعا 258 نمونهژنتیکی جمعآوری شد. نمونهها از ارتفاع 11- متر از سطح دریا در بابلسر تا 3090 متری در نور آباد لرستان پراکنش داشتند. ژرمپلاسمهای جمعآوری شده بطور عمده از مناطق غیرشور جمعآوری شدند ولی هشت نمونه از مناطقی با شوری متوسط تا بالا جمعآوری گردید. M. albus،M. officinalis و M. indicus به ترتیب با 21، 201 و 36 نمونهژنتیکی در مجموعه شناسایی شدند. در این تحقیق گونههای M. sulcatus و M. dentatus که در تحقیقات قبلی برای ایران در منابع گیاهشناسی ذکر شده بود، با مراجعه به آدرسهای ذکر شده در منابع بدست نیامدند.
نتیجهگیری: نمونههای جمعآوری شده از مناطق حاشیهای (شور، زهکش پایین و کم بازده) پتانسیل و قابلیت تحمل شرایط تنشی را دارند، لذا میتوان از این ژرمپلاسمها در تحقیقات آینده استفاده نمود. تمام نمونههای M. indicus یکساله بودند، درصورتی که در دو گونه دیگر نمونههای یکساله، دوساله اختیاری و دوساله اجباری نیز وجود داشتند. عدم دسترسی به M. sulcatus و M. dentatus میتواند هشداری درخصوص تهدید این گونهها در کشور باشد. مجموعه جمعآوری شده به اضافه کلکسیون قبلی بانک ژن گیاهی ملی ایران (80 نمونه) پتانسیل ژنتیکی مناسبی از این جنس را برای بهرهبرداری در کشور فراهم نموده است.
جنبههای نوآوری:
- افزایش بیش از سه برابری منابع ژنتیکی این جنس در سیستم حفاظت خارج از رویشگاه
- اخطار در خصوص در معرض تهدید بودن (یا از بین رفتن) دو گونه M. sulcatus و M. dentatus
حامد زمانی، حمید رضا مبصر، آیدین حمیدی، علیرضا دانشمند،
جلد 7، شماره 2 - ( (پاییز و زمستان) 1399 )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه: بذر نهاده و اساس تولید محصولات زراعی است و کاشت توتون بهصورت نشاءکاری بوده و نشاء آن در سینی شناور در خزانه تولید میشود. از این رو جوانهزنی بذر و سلامت گیاهچههای ایجاد شده و مدیریت آفات و بیماریهای گیاهچه از اهمیت زیادی برخوردار است؛ بنابراین، ارزیابی اثر ضدعفونیکردن بذرها بر جوانهزنی و مدیریت آفات و بیماریهای مهم در خزانه برای تولید نشاءهای قابل انتقال سالم توتون حائز اهمیت میباشد. هدف از این آزمایش بررسی اثر ضدعفونی بذر توتون رقم K326 بر جوانهزنی و درصد نشاهای قابل انتقال تولید شده و مدیریت آلودگی به مگس سیارید، شته و پوسیدگی یقه، در سیستم خزانه سینیهای شناور بود.
مواد و روشها: آزمایش در مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش در سال 1393 در قالب طرحی کاملاً تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. بذرها به روش اسپری با قارچکشهای متالاکسیل (ریدومیل) و تیوفانات متیل (توپسین-ام) و حشرهکشهای ایمیداکلوپراید (گائوچو)، تیومتوکسام (کروزر) و تیودیکارب (لاروین) و گرما دادن بذرها با هوای گرم (دمای 60 درجه سلسیوس) به مدت یک ساعت، تیمارکردن بذرها با آب گرم (50 درجه سلسیوس) به مدت 10 دقیقه و تیمار با هیپوکلریت سدیم 5/0 درصد به مدت 4 دقیقه، ضدعفونی شدند. سپس درصد گیاهچههای عادی با آزمون جوانهزنی استاندارد، درصد ظهور گیاهچه در سینیهای خزانه شناور، درصد نشاهای قابل انتقال از خزانه شناور و درصد نشاهای آلوده به مگس سیارید، شته و پوسیدگی یقه ارزیابی شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد بذرهای توتون رقم K326 ضدعفونی شده به صورت اسپری کردن با 5/2 گرم در کیلوگرم بذر متالاکسیل+ 5/2 گرم در کیلوگرم بذر+ تیوفانات-متیل (پودر وتابل 70 درصد) + 10 گرم در کیلوگرم بذر ایمیداکلوپراید + 6 سانتیمتر مکعب در کیلوگرم بذر حشرهکش تیودیکارب، از بیشترین درصد گیاهچههای عادی، درصد ظهور گیاهچهها در سینیهای خزانه شناور و درصد نشاهای قابل انتقال و کمترین درصد گیاهچه آلوده به مگس سیارید و شته و پوسیدگی یقه برخوردار بودند.
نتیجهگیری: نتایج این تحقیق به طورکلی نشان داد کلیه تیمارهای مورد بررسی ضدعفونی بذر نسبت به شاهد جوانهزنی بذرها و درصد ظهور گیاهچهها در سینیهای خزانه شناور و نشاهای قابل انتقال را بهبود داده و نیز گیاهچههای آلوده به پوسیدگی یقه و مگس سیارید و شته را کاهش دادند. همچنین صفات بررسی شده مذکور در تیمارهای ضدعفونی بذر با قارچکشها و حشرهکشهای مورد بررسی از برتری نسبت به تیمارهای غیرشیمیایی ضدعفونی مورد بررسی برخوردار بودند.
جنبههای نوآوری:
1- اثر تیمارهای ضدعفونی شیمیائی (سموم مختلف حشرهکش و قارچکش مجاز و متداول) بهصورت روکش کردن بر جوانهزنی بذر و درصد ظهور گیاهچه توتون ارزیابی گردید.
2- اثر تیمارهای ضدعفونی غیرشیمیائی بر جوانهزنی بذر و درصد ظهور گیاهچه توتون و مدیریت آفات و بیماریها در خزانه ارزیابی گردید.