جلد 3، شماره 1 - ( (بهار و تابستان) 1395 )                   سال1395، جلد3 شماره 1 صفحات 26-15 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


گروه جنگلداری دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان ، kartooli58@profs.semnan.ac.ir
چکیده:   (39428 مشاهده)

در این پژوهش، اثرات دزهای مختلف پرتو گاما بر فیزیولوژی و جوانه‌زنی بذر گیاه لگجی بررسی گردید. پرتودهی گاما با استفاده از کبالت 60 و با سرعت پرتوتابی 018/0 گری در ثانیه با 5 سطح اشعه گاما (0، 20، 40، 60، 100 گری) در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که پرتو دهی گاما، برخی خصوصیات جوانه‌زنی بذر را به طور معنی‌داری تحت تأثیر قرار می‌دهد. به طوری که دز 100 گری در مقایسه با سایر سطوح، درصد جوانه‌زنی را 2/43 درصد افزایش داد. میانگین زمان جوانه‌زنی در تیمارهای گاما نسبت به شاهد نیز 91/0 روز کاهش نشان داد. طول ساقه‌چه در تیمارهای گاما نسبت به شاهد افزایش 3/62 درصدی نشان داد؛ به طوری که وزن‌تر و خشک ساقه‌چه در دز 100 گری به ترتیب نسبت به شاهد 4/171 و 2/27 درصد افزایش داشت. وزن‌تر و خشک ریشه‌چه به ترتیب 9/417 و 668 درصد نسبت به شاهد افزایش داشتند. شاخص بنیه بذر نیز در دز 100 گری در مقایسه با شاهد 3/32 درصد افزایش داشت. در بین دزهای مورد بررسی، دز 100 گری گاما با مقادیر هر چند اندک، دارای بیشترین تأثیر بر جوانه‌زنی و فیزیولوژی بذر گیاه لگجی بود. این تحقیق آشکار ساخت که پرتودهی گاما تأثیر قابل توجهی بر ارتقاء اکثر صفات جوانه‌زنی بذور لگجی ندارد.

متن کامل [PDF 200 kb]   (3934 دریافت)    
نوع مطالعه: كاربردي | موضوع مقاله: فیزیولوژی بذر
دریافت: 1393/11/15 | ویرایش نهایی: 1396/10/6 | پذیرش: 1394/4/10 | انتشار الکترونیک: 1395/8/19

فهرست منابع
1. ثابتی، ح. 1381. جنگل‌ها، درختان و درختچه‌های ایران، انتشارات دانشگاه یزد، چاپ سوم، 806 صفحه.
2. حسین پورفیضی، م.ع.، آذرفام، پ.، یزدچی، س.، جباری، ش.، پاسبانی، ب. و محجل شجا، ه. 1385. بررسی تأثیر پرتوهای گامای کبالت-60 بر میزان جوانه‌زنی بذر گندم (Triticum Aestivum). مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 5(1): 16-11.
3. رستگاری، س.ج.، ودادی، س. و غفاری، س.م. 1386. ایجاد تنوع ژنتیکی به‌وسیله تابش پرتو گاما بر روی جوانه‌های نارس بنه زعفران. مجله علوم و فنون هسته‌ای، ۴۰: 46-41.
4. شجاعی، ب.، احسانپور، ع.ا. و عبدی، م.ر. 1389. اثرات تابش پرتو گاما بر رشد، مقدار پروتئین، قدرت زیست و آسیب‌های DNA در سلول‌های کالوس گیاه سیب‌زمینی. مجله زیست‌شناسی ایران، 23(1): 131- 125.
5. علیزاده، ا.، زارع، م. و گنجی، ع.ر. 1391. اثرات تابش شدت‌های متفاوت پرتو گاما در روند تغییرات صفات کمی و کیفی کنجد در منطقه فیروزآباد. یافته‌های نوین کشاورزی، 7(1): 67-57.
6. محمدی، ج.، میرزایی، ع.، دلاویز، ح.ا. و محمدی، ب. 1391. اثرات عصاره هیدروالکلی میوه لگجی بر تغییرات هیستومورفولوژی پانکراس در موش صحرایی دیابتی شده. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، 19(3): 244-235.
7. ناصریان خیابانی، ب.، اهری مصطفوی، ح.، فتح‌اللهی، ه.، ودادی، س. و موسوی شلمانی، م.ا. 1386. تعیین دز مناسب پرتو گاما به‌منظور ایجاد تنوع ژنتیکی در نخود سفید. 1386. مجله علوم و فنون هسته‌ای، ۴۲: 25-19.
8. Alikamanoglu, S., Yaycili, O., and Sen, A. 2011. Effect of gamma radiation on growth factors, biochemical parameters, and accumulation of trace elements in soybean plants (Glycine max L. Merrill). Biological Trace Element Research, 141(1-3): 283-293. [DOI:10.1007/s12011-010-8709-y] [PMID]
9.  Badr, A., Ahmed, H.I.S., Hamouda, M., Halawa, M., and Elhiti, M.A. 2014. Variation in growth, yield and molecular genetic diversity of m2 plants of cowpea following exposure to gamma radiation. Life Science Journal, 11(8): 10-19.
10. Bhosale, R.S., and More, A.D. 2014. Effect of Gamma radiation on Seed Germination, Seedling Height and Seedling Injury in Withania somnifera (L.) Dunal. International Journal of Life Sciences, 2(3): 226-228.
11. Biradar, K.S., Salimath, P.M., and Ravikumar, R.L. 2010. Genetic variability for seedling vigour, yield and yield Components in local germplasm collections of Greengram (Vigna radiata (L.) wilczek). Kamataka Journal of Agricultural Sciences, 20(3): 608-609.
12. Borzouei, A., Kafi, M., Khazaei, H., Naseriyan, B., and Majdabadi, A. 2010. Effects of gamma radiation on germination and physiological aspects of wheat (Triticum aestivum L.) seedlings. Pakistan Journal of Botany, 42(4): 2281-2290.
13. Brahmi, I., Mabrouk, Y., Charaabi, K., Delavault, P., Simier, P., and Belhadj, O. 2014. Induced mutagenesis through gamma radiation in chickpea (Cicer arietinum L.): developmental changes and improved resistance to the parasitic weed Orobanche foetida Poir. International Journal, 2(11): 670-684.
14.  Chung, B.Y., Lee, Y.B., Baek, M.H., Kim, J.H., Wi, S.G., and Kim, S.J. 2006. Effect of low does gamma-irradiation on production of shikonin derivatives in callus cultures of Lithospermum erythrorhizon S. Radiation Physics and Chemistry, 75(9): 1018-1023. [DOI:10.1016/j.radphyschem.2005.11.001]
15.  Hameed, A., Shah, T.M., Atta, B.M., Haq, M.A., and Sayed, H.I.N.A. 2008. Gamma irradiation effects on seed germination and growth, protein content, peroxidase and protease activity, lipid peroxidation in desi and kabulin chickpea. Pakistan Journal of Botany, 40(3): 1033-1041.
16.  ISTA. 2009. International rules for seed testing. International Seed Testing Association (ISTA).
17. Kafi, M. 2013. Biochemical response of two wheat cultivars (Triticum aestivum L.) to gamma radiation. Pakistan Journal of Botany, 45: 473-477.
18.  Khan, M.M., Din, R., Qasim, M., Jehan, S., and Iqbal, M.M. 2003. Induced mutability studies for yield and yield related characters in three wheat (Triticum aestivum L.) varieties. Asian Journal of Plant Sciences, 2(17-24): 1183-1187.
19. Kim, J.H., Chung, B.Y., Kim, J.S., and Wi, S.G. 2005. Effects of in Planta gamma irradiation on growth, photosynthesis, and antioxidative capacity of red pepper (Capsicum annuum L.) plants. Journal of Plant Biology, 48(1): 47-56. [DOI:10.1007/BF03030564]
20. Kulkarni, M.G., Street, R.A., and Staden, J.V. 2007. Germination and seedling growth requirements for propagation of Diosscorea dregeana (Kunth) Dur. and Schinz Atuberous medicinal plant. South African Journal of Botany, 73(1): 131-137. [DOI:10.1016/j.sajb.2006.09.002]
21.  Maity, J.P., Mishra, D., Chakraborty, A., Saha, A., Santra, S.C., and Chanda, S. 2005. Modulation of some quantitative and qualitative characteristics in rice (Oryza sativa L.) and mung (Phaseolus mungo L.) by ionizing radiation. Radiation Physics and Chemistry, 74(5): 391-394. [DOI:10.1016/j.radphyschem.2004.08.005]
22.  Majeed, A., and Muhammad, Z. 2010. Gamma irradiation effects on some growth parameters of Lepidium sativum L. World Journal of Fungal and Plant Biology, 1(1): 8-11.
23.  Marcu, D., Damian, G., Cosma, C., and Cristea, V. 2013. Gamma radiation effects on seed germination, growth and pigment content, and ESR study of induced free radicals in maize (Zea mays). Journal of Biological Physics, 39(4): 625-634. [DOI:10.1007/s10867-013-9322-z] [PMID] [PMCID]
24. Melki, M., and Dahmani, T.H. 2009. Gamma Irradiation Effects on Durum Wheat (Triticum durum Desf.). Pakistan Journal of Biological Sciences, 12(23): 1531-1534. [DOI:10.3923/pjbs.2009.1531.1534] [PMID]
25.  Misra, P., Datta, S.K., and Chakrabarty, D. 2003. Mutation in flower colour and shape of Chrysanthemum morifolium induced by gamma radiation. Biologia Plantarum, 47(1): 153-156. [DOI:10.1023/A:1027365822769]
26. Mohajer, S., Mat Taha, R., Lay, M.M., Khorasani Esmaeili, A., and Khalili, M. 2014. Stimulatory Effects of Gamma irradiation on phytochemical properties, mitoti behaviour, and nutritional composition of sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.). The Scientific World Journal, 2014: 1-9. https://doi.org/10.1155/2014/680356 [DOI:10.1155/2014/854093] [PMID] [PMCID]
27.  Navarrete, M.H., Carrera, P., de Miguel, M., and de la Torre, C. 1997. A fast comet assay variant for solid tissue cells. The assessment of DNA damage in higher plants. Mutation Research/Genetic Toxicology and Environmental Mutagenesis, 389(2): 271-277. [DOI:10.1016/S1383-5718(96)00157-X]
28.  Nepal, S., Ojha, B.R., Meador, A.S., Gaire, S.P., and Shilpakar, C. 2014. Effect of gamma rays on germination and photosynthetic pigments of maize (Zea mays L.) inbreds. International Journal of Research, 1(5): 511-525.
29. Olmez, Z., Yahyaoglu, Z., and Ucler, A.O. 2004. Effects of H2S04, KNO3 and GAS treatments on germination of cap (Capparis ovata Desf.) seeds. Pakistan Journal of Biological Sciences, 7(6): 879-882. [DOI:10.3923/pjbs.2004.879.882]
30.  Panwar, P., and Bhardwaj, S.D. 2005. Handbook of practical forestry, Agro biosystem (India), 191 p. Sakcali, M.S., Bahadir, H., and Ozturk, M. 2008. Eco-physiology of Capparis spinosa L. A plant suitable for combating desertification. Pakistan Journal of Botany, 40(4): 1481-1486.
31.  Thapa, C.B. 2004. Effect of acute exposure of gamma rays on seed germination and seedling growth of Pinus kesiya Gord and P. wallichiana AB Jacks. Our Nature, 2(1): 13-17.
32.  Vasilenko, A., and Sidorenko, P.G. 1996. Alterations in adenylate ratios in plant cells after accelerated ion irradiation. Advances in Space Research, 18(1): 59-62. [DOI:10.1016/0273-1177(95)00791-C]
33. Zaka, R., Chenal, C., and Misset, M.T. 2004. Effects of low doses of short-term gamma irradiation on growth and development through two generations of Pisum sativum. Science of the Total Environment, 320(2): 121-129. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2003.08.010] [PMID]

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.